ECLI:NL:RBZWB:2024:5042 - PONT Data&Privacy (2024)

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie acht op basis van de inhoud van de procesdossiers wettig en overtuigend bewezen dat verdachte alle vijf ten laste gelegde feiten heeft begaan.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft zich met betrekking tot de bewezenverklaring van het onder feit 2 van parketnummer 02/085715-24 gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank.

De raadsman is van mening dat verdachte van de overige vier ten laste gelegde feiten dient te worden vrijgesproken.

Over de bedreiging van de boa heeft de raadsman aangevoerd dat verdachte niet het opzet had om iemand te bedreigen. Hij uitte de bewoordingen slechts uit boosheid. De raadsman heeft daarbij verwezen naar een aantal zijns inziens vergelijkbare zaken die niet geleid hebben tot een veroordeling voor bedreiging.

Over de diefstal van de Batavus fiets heeft de raadsman verklaard dat een herkenning van verdachte op basis van het beeldmateriaal niet mogelijk is, zodat er onvoldoende bewijs is voor een bewezenverklaring van dit feit.

Ook voor de ten laste gelegd diefstal van geld door middel van het gebruik van een gestolen bankpas heeft de raadsman vrijspraak bepleit, omdat uit het beschikbare fotomateriaal geen herkenning van verdachte mogelijk is.

Met betrekking tot de verduistering van de telefoon van zijn moeder is de raadsman van mening dat verdachte meende dat hij de telefoon mocht houden, zodat het opzet op verduistering ontbrak en hij dus hiervan moet worden vrijgesproken.

4.3.2 De bijzondere overwegingen met betrekking tot het bewijs

Voor een veroordeling ter zake van bedreiging met enig misdrijf tegen het leven gericht dan wel met zware mishandeling is onder meer vereist dat de bedreiging van dien aard is en onder zodanige omstandigheden is geschied dat bij de bedreigde in redelijkheid de vrees kon ontstaan dat hij het leven zou kunnen verliezen respectievelijk zwaar lichamelijk letsel zou kunnen oplopen en dat het (voorwaardelijk) opzet van de verdachte daarop was gericht.

Uit de verklaring van aangever [slachtoffer 1] blijkt dat hij verdachte kende vanuit zijn werk als boa en dat hij wist dat verdachte verward gedrag kon vertonen en daarbij zowel fysiek als verbaal agressief kon reageren. Toen verdachte de bedreigende woorden uitte, hem met gefronste wenkbrauwen aankeek, en daarbij zijn vuist balde, kon bij [slachtoffer 1] dan ook in redelijkheid de vrees ontstaan dat verdachte hem daadwerkelijk “kapot” zou slaan, waaronder de rechtbank verstaat dat hij [slachtoffer 1] zwaar lichamelijk letsel wilde toebrengen. Verdachte heeft door zijn gedrag en woorden ten minste het voorwaardelijk opzet daarop gehad.

Ten aanzien van feit 3 is de rechtbank van oordeel dat het proces-verbaal van bevindingen van verbalisant [verbalisant 4] over de camerabeelden bij [supermarkt] in de [straat] in Breda onvoldoende overtuigt om daarop een herkenning van verdachte te baseren. [verbalisant 4] specificeert niet waaraan hij verdachte herkent. Op basis van de in het dossier zittende stills van die camerabeelden acht de rechtbank bovendien niet vast te stellen dat de persoon op die stills verdachte is. Verdachte zal dan ook van dit feit worden vrijgesproken.

De bewezenverklaring

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte

parketnummer 02/111702-24
op 1 april 2024 te Breda, [slachtoffer 1] , zijnde buitengewoon opsporingsambtenaar bij de gemeente Breda,
heeft bedreigd met zware mishandeling,
door die [slachtoffer 1] met gefronste wenkbrauwen aan te kijken en met gebalde rechtervuist die [slachtoffer 1] dreigend de woorden toe te voegen "ik sla je helemaal kapot en als ik jou zie pak ik je nog wel", althans woorden van gelijke dreigende aard of strekking;

parketnummer 02/085715-24
1
op 5 februari 2023 te Breda een fiets (merk Batavus), die aan [slachtoffer 2] toebehoorde heeft weggenomen met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen,
terwijl verdachte dat weg te nemen goed onder zijn bereik heeft gebracht door middel van verbreking;

parketnummer 02/185938-24
in de periode 15 januari 2024 tot en met 22 januari 2024 te Breda, opzettelijk een telefoon, toebehorende aan [slachtoffer 4] , en welk goed verdachte anders dan door misdrijf onder zich had, te weten als lener/gebruiker, wederrechtelijk zich heeft toegeëigend.

Voor zover er in de tenlastelegging kennelijke taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn die fouten in de bewezenverklaring verbeterd. Verdachte is daardoor niet in zijn verdediging geschaad.

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie vordert aan verdachte de maatregel Inrichting Stelselmatige Daders, hierna ISD-maatregel, voor de duur van twee jaar op te leggen.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft de vraag opgeworpen wat de meerwaarde is van het opleggen van een ISD-maatregel. Volgens zijn cliënt zou een deel van de op te leggen straf voorwaardelijk kunnen zijn met als bijzondere voorwaarden behandelinterventies met daaraan gekoppeld een verplicht contact met de reclassering. Ook zou binnen het kader van een zorgmachtiging hulp verleend kunnen worden. De ISD-maatregel is een ultimum remedium en er zijn dus alternatieven, zodat het opleggen van deze maatregel niet passend en geboden is. Verdachte zal daar ook niet aan mee willen werken.

Het oordeel van de rechtbank

Verdachte heeft zich in de periode van 5 februari 2023 tot en met 1 april 2024 schuldig gemaakt aan twee fietsendiefstallen (waarvan één door verbreking van een slot), bedreiging van een boa en verduistering van de telefoon van zijn moeder. De vermogensdelicten die verdachte heeft gepleegd, bezorgen de samenleving als geheel, en degenen die slachtoffer worden van het gedrag van verdachte in het bijzonder, ernstige overlast. Het bedreigen van opsporingsambtenaren getuigt van het ontbreken aan respect van verdachte voor functionarissen die slechts bezig zijn met het uitoefenen van hun functie. Dit soort verbale bedreigingen hebben doorgaans veel impact bij de slachtoffers. Dit rekent de rechtbank verdachte ernstig aan.

Ter beoordeling ligt voor of voor de bewezenverklaarde feiten oplegging van de ISD-maatregel noodzakelijk en wenselijk is. Daarbij heeft de rechtbank onder meer acht geslagen op het advies van Reclassering Nederland van 28 juni 2024 en de toelichting die de opsteller van het rapport daarop ter zitting heeft gegeven. De reclassering heeft in haar rapport geadviseerd om een onvoorwaardelijke ISD-maatregel aan verdachte op te leggen.

Zij ziet problemen bij verdachte op nagenoeg alle leefgebieden die, ondanks ingezette hulpverlening, al geruime tijd spelen. Verdachte zou voor zijn detentie op straat hebben geleefd, aangezien het verblijven bij zijn familie, in een beschermde woonvorm en bij de maatschappelijke opvang eerder niet is gelukt. Er is geen structurele zinvolle dagbesteding. Er is sprake van psychiatrische problematiek (schizofrenie) en verslavingsproblematiek. Verdachte lijkt in zijn levensonderhoud (maar ook in zijn middelengebruik) te voorzien middels het plegen van vermogensdelicten. De ernst en omvang van het middelengebruik is volgens de referenteninformatie fors. De houding van verdachte is vermijdend; hij houdt hulpverlening, zowel ambulant als klinisch, gedwongen en vrijwillig, zoveel mogelijk af. Dit maakt dat zowel de levensloopaanpak als andere begeleiding en hulpverlening in het verleden (opvang, opnames, ambulante behandeling) niet uitvoerbaar bleek. Ook heeft verdachte nog nooit meegewerkt aan het opstellen van een reclasseringsadvies (viermaal) en zijn al zijn werkstraffen (drie) retour gestuurd omdat verdachte afspraken niet nakwam en/of niet bereikbaar was.
In het verleden werd gezien dat verdachte na een opname binnen de reguliere Geestelijke Gezondheidszorg een korte periode stabiel was, waarna hij al snel weer een terugval kreeg in middelengebruik, waardoor oude patronen zich weer gingen herhalen.
Ondanks recente intensieve inzet van het Zorg- en Veiligheidshuis en hulpverlenings-instanties wordt het recidiverisico als onverminderd hoog ingeschat.
De reclassering meent dat een ISD-maatregel geïndiceerd is. Er is door hen een voorwaardelijke ISD-maatregel overwogen, echter gelet op het ontbreken van motivatie (ongeacht of dit voortkomt uit onwil of onmacht), het structureel niet nakomen van afspraken en het niet bereikbaar zijn wordt dit niet haalbaar noch uitvoerbaar geacht. De reclassering is verder van mening dat een zorgmachtiging thans onvoldoende toereikend is om tot een langdurige gedragsverandering en recidivebeperking te komen.

Binnen een ISD-maatregel krijgt verdachte een kans om in een Penitentiair Psychiatrisch Centrum (hierna PPC) te stabiliseren en de nodig geachte behandeling te krijgen. Aldaar

kan betrokkene diagnostiek ondergaan van waaruit er gekeken kan worden naar een passend

behandelkader op basis van zijn problematiek en handelingsniveau. Vanuit het PPC zal er

contact worden onderhouden met de betrokken partijen van de levensloopaanpak en zal er

een duidelijk plan van aanpak worden opgesteld voor zowel de intramurale fase als de

extramurale fase van betrokkene, met als doel om het recidiverisico te verminderen door

betrokkene zowel gedurende zijn maatregel als hierna de juiste hulp te kunnen bieden en ervoor te zorgen dat deze hulp ook bestendigd kan worden.
Volgens de reclassering is de kans op gedragsverandering alleen aanwezig wanneer dit in een drang- en dwangkader, zoals de ISD-maatregel, is. Vorenstaande mening wordt door vrijwel alle betrokkenen bij de levensloopaanpak gedeeld. Mocht verdachte alsnog niet kunnen profiteren van een dergelijk traject, dan kan de ISD-maatregel dienen om de maatschappij voor de duur van de maatregel tegen betrokkene te beschermen.

De deskundige van de reclassering, de heer [naam] , heeft ter zitting daaraan toegevoegd dat hij de afgelopen week een actie-overleg heeft bijgewoond van het Zorg- en Veiligheidshuis vanuit de levensloopaanpak waarin verdachte geïncludeerd is. Vanuit de P.I. kwam het bericht dat verdachte het op de zorgvoorziening aldaar maar net aan lijkt te redden. Hij heeft slechts functioneel contact met medewerkers aldaar en wil verder met niemand contact. Men vraagt zich daar dan ook af of verdachte binnen de P.I. aan kan haken binnen een ISD-kader. Anderzijds biedt de ISD-maatregel verdachte de kans om langere tijd abstinentie en stabiliteit te ervaren van waaruit er mogelijk een intrinsieke motivatie kan ontstaan om mee te werken aan de hulpverlening en langdurig abstinent te blijven.

De rechtbank heeft allereerst in aanmerking genomen dat voldaan wordt aan de eisen die de wet stelt aan het opleggen van de ISD-maatregel.

Immers op de door verdachte begane misdrijven is voorlopige hechtenis toegelaten, terwijl verdachte in de vijf jaren voorafgaand aan de door hem begane misdrijven ten minste driemaal wegens een misdrijf onherroepelijk tot een vrijheidsbenemende straf of maatregel, een vrijheidsbeperkende maatregel of taakstraf is veroordeeld, terwijl de feiten zijn begaan na tenuitvoerlegging van deze straffen of maatregelen en er voorts ernstig rekening mede moet worden gehouden dat verdachte wederom een misdrijf zal begaan en de veiligheid van personen of goederen het opleggen van de maatregel eist.

Uit het strafblad van verdachte blijkt ook dat is voldaan aan de eisen uit de ‘Richtlijn voor Strafvordering bij meerderjarige veelplegers’ van het Openbaar Ministerie. Verdachte is een zeer actieve veelpleger, die over een periode van vijf jaren processen-verbaal tegen zich zag opgemaakt worden voor meer dan tien misdrijven, waarvan ten minste één in de laatste twaalf maanden, terug te rekenen vanaf de pleegdatum van het laatst gepleegde feit.

De rechtbank is op grond van de bevindingen van de reclassering van oordeel dat het opleggen van de maatregel tot plaatsing van verdachte in een inrichting voor stelselmatige daders wenselijk en noodzakelijk is en dat er geen alternatieven voorhanden zijn die het recidiverisico voldoende verminderen en de maatschappij meer beveiligen tegen verdachte.

De ISD-maatregel is er met name op gericht om zeer actieve veelplegers voor langere duur uit de roulatie te nemen. Middels een langdurige vrijheidsbeneming wordt voortzetting van het criminele gedragspatroon feitelijk onmogelijk gemaakt en de vicieuze cirkel van opsluiting-invrijheidstelling-veroordeling-opsluiting doorbroken. Gedurende de periode van de maatregel wordt de maatschappij beschermd tegen het criminele gedrag van de recidivist. Ook biedt de maatregel mogelijkheden om door middel van een hulpverleningstraject aan gedragsverandering te werken om recidive in de toekomst te voorkomen. Dat verdachte op voorhand heeft aangegeven niet mee te willen werken, maakt dit niet anders. De ISD-maatregel is er tevens op gericht om motivatie bij verdachte te bewerkstelligen. De rechtbank hoopt dan ook dat verdachte binnen zijn mogelijkheden uiteindelijk het nut en de noodzaak inziet om zijn medewerking te verlenen en de hulp en begeleiding die hem aangeboden wordt, aanneemt.